بارهنگ گونههای مختلفی دارد که از نظر خواص و ترکیبات شیمیایی تقریباً مشابه هم میباشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که نسبت به دیگر گونهها از خواص دارویی بیشتری برخوردار میباشد اشاره شده است.
نام علمی: Plantago major
نام فرانسوی: Plantain
نام انگلیسی: Larger plantain
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بارهنگ، لسان الحمل الکبیر و بارتنگ میباشد.
تیره گیاه: بارهنگ Palntaginaceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی، پایا و خودرو به ارتفاع حدود ۲۰ سانتیمتر، گاهی موارد بیشتر و بدون ساقه، برگهای آن تخممرغی شکل، دراز، ضخیم، دارای چندین رگبرگ مشخص و کرکدار، با پهنک بزرگ و واقع در سطح زمین و گلهای آن دارای جامی به رنگ خاکستری روشن یا مایل به قرمز و مجتمع به صورت سنبلههای دراز میباشند که هر یک از سنبلهها نیز در رأس دنباله بلندی منتهی به وسط برگها جای دارد. میوهاش پوشینه و دارای دو خانه میباشد و محتوای هر خانه ۴ تا ۸ دانه کوچکِ بیضیشکل و به رنگ قهوهای پررنگ است.
رویش جغرافیایی: در بیشتر نواحی اروپا، آمریکا، هند و آفریقا انتشار دارد. در ایران نیز در نواحی معتدل و مرطوب اکثر استانها بخصوص در استانهای شمالی، فارس، چهارمحال و بختیاری و اصفهان میروید.
بخش مورد استفاده: دانه.
طبیعت بارهنگ: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن سرد و خشک است.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: در گیاه گلیکوزید اوکوبین و پلانتاژین و در دانه آن کولین، اوکوبین، مواد گلوتینی، پلانتهنولیک اسید، سوکسینیک اسید و آدنین تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: به طور معمول دانه را به صورت خیسانده در آب جوش استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
خواص درمانی: نرمکننده سینه و برطرفکننده اخلاط ریه، ادرارآور، معرق، آرامکننده و رفعکننده تحریکات در نزلههای مزمن برونشها، رفعکننده اختلالات کلیه، دفعکننده انواع کرمها، ضد تب و خنککننده، ضد همورئید همراه با خونریزی، تصفیهکننده خون، کاهنده چربی، خارجکننده سنگهای کلیه، ضد یرقان، التیامبخش زخمهای داخلی، تحلیلبرنده ورم و مخاط دهان و تقویتکننده لثهها، قابض و ضد اسهال خونی، ضد نفستنگی، برطرفکننده عفونتهای مجاری تنفسی، جلوگیری از خونریزی معده و ضد التهابات کلیه و مثانه میباشد. در ضمن برای گوشدرد، نزله مجاری ادراری، تصلب شرایین، آرتریت، بیماریهای کبدی، شبادراری، روماتیسم، سینهدرد، آسم و ناراحتیهای آسم برونشیتی نیز مفید است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.