گیاه باباآدم گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه باباآدم که خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارد، اشاره شده است. در ضمن گونه‌های دیگر باباآدم نیز دارای خواص دارویی می‌باشند.
نام علمی گیاه: Arctium lappa
نام فرانسوی: Geratteron
نام انگلیسی صمغ: Cockle bur
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، باباآدم، فیلگوش، رأس الحمامه، آراقیطون و لوف کبیر است.
تیره گیاه: کاسنی Compositae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری گیاه: گیاهی است علفی و دوساله به ارتفاع حدود یک متر، گاهی موارد بیشتر، با ساقه‌های منشعب و پوشیده از کرک‌های خشن و زبر، برگ‌های آن نسبتاً بزرگ، پهن، موج‌دار و به حالت افتاده بر روی ساقه، رنگ برگ‌ها در سطح فوقانی پهنک سبز تیره و در سطح تحتانی، به علت پوشیده بودن از تارهای فراوان، سبز روشن می‌باشد. کاپیتول‌های آن کروی‌شکل، مجتمع و هر یک از آن‌ها نیز مرکب از گل‌های کوچک ارغوانی یا بنفش محصورشده در تارهای ابریشمی هستند. میوه‌اش سمی و پس از رسیدن به صورت فندقه‌ای با ۳ یا ۴ سطح مشخص درمی‌آید. رنگ آن‌ها خاکستری، زرد حنایی و یا قهوه‌ای روشن که گاهی منقوش به لکه‌های نسبتاً تیره است، می‌باشد. در بالای میوه، دسته تارهای ابریشمی کوتاه به رنگ زرد یا سفید مایل به زرد دیده می‌شود. سطح خارجی میوه پوشیده از تارهای ریز است، به طوری که به راحتی به دست می‌چسبد. ریشه گیاه دراز، دوکی‌شکل و کم ضخامت بوده و رنگ پوست ریشه، قهوه‌ای می‌باشد.
طبیعت ریشه: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی: در اغلب نقاط کشورها به خصوص کشورهای اروپایی و آسیایی و در ایران به صورت علف هرز در استان‌های شمالی، آذربایجان شرقی و غربی، همدان، اراک، چهار محال و بختیاری، کرمان و خراسان انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه در ریشه آن اینولین، ماده چرب، کربنات و نیترات پتاسیم، رزین‌های مختلف، یک گلیکوزید به نام لاپین، قند، آهن، کلسیم و ویتامین C، در برگ‌های گیاه آرک تیوپیکرین و اکسیدازهای فعال، و در میوه آن گلوکوزید لاپین، روغن زردرنگ، اسید لینولئیک و اسید اولئیک تشخیص داده شده است.
بخش مورداستفاده: ریشه. در ضمن برگ گیاه نیز خواص دارویی دارد.
نحوه مصرف: به طور معمول ریشه را به صورت دم‌کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی: افزاینده ترشحات صفرا، حاوی آنتی‌بیوتیک، ادرارآور، تصفیه‌کننده خون، معرق، دفع‌کننده اسید اوریک بالا، رفع‌کننده خیز عمومی بدن، برطرف‌کننده قولنج‌های کبدی و نزله‌های ششی مزمن، کاهنده تب، خارج‌کننده سنگ کلیه، کاهنده کلسترول بد خون، محرک ایمنی بدن، تمیزکننده سیستم لنفاوی بدن، تنظیم‌کننده قند خون، خون‌ساز و مفید برای بیماری‌های عفونی می‌باشد. در ضمن برای آرتروز، روماتیسم، سیاتیک، جوش‌های بزرگ صورت، حصبه، سرگیجه، سرخک، سرماخوردگی، اختلالات کلیوی و تب حاصل از مخملک نیز مفید است. در استعمال خارجی، جوشانده غلیظ ریشه باباآدم برطرف‌کننده سودا، تقویت‌کننده مو و جلوگیری‌کننده از ریزش آن بوده و همچنین برای بیماری‌های پوستی (اگزما و گل‌مژه)، زخم‌های کچلی و آبسه گلو و دندان نیز مفید است.
توصیه: اشخاصی که میل زیادی به خوردن شیرینی دارند، صبح ناشتا می‌توانند از دم‌کرده رقیق ریشه باباآدم برای کاهش میل خود استفاده کنند.
تذکر: استفاده از باباآدم برای خانم‌های باردار و مادران شیرده ممنوع است. همچنین زیاده‌روی در مصرف دم‌کرده ریشه باباآدم فشار خون را به شدت کاهش داده و موجب تاری چشم می‌شود و در بعضی موارد ایجاد مسمومیت می‌نماید.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.