شیطرج گونه‌های مختلفی دارد که تقریباً تمامی آن‌ها دارای خواص دارویی می‌باشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه‌ی شیطرج که نسبت به دیگر گونه‌ها مرغوب‌تر می‌باشد و در طب سنتی نیز کاربرد دارد، اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Lepidium latifolium
نام فرانسوی: Passerage
نام انگلیسی: Dittany
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، موچه، شیتره، تره تیزک وحشی، مسواک الراعی، عصاب و شیطرج عنوان شده است.
تیره گیاه: شب‌بو Cruciferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و چندساله با ساقه‌های منشعب به ارتفاع حدود ۵۰ سانتی‌متر، گاهی موارد بیشتر، و برگ‌های آن به رنگ سبز مایل به خاکستری، متناوب، بزرگ، ضخیم، بیضی‌شکل و نوک‌تیز می‌باشند. گل‌های آن کوچک و متعدد بوده و رنگ گل‌ها سفید یا زرد است. میوه‌اش خورجینک با ظاهری بیضوی و طول میوه حدود ۲ میلی‌متر است. ریشه‌ی گیاه نیز ضخیم، دوکی‌شکل، دراز و منشعب می‌باشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی: در اغلب دشت‌های مرطوب، کنار مجاری آب و نواحی سایه‌دار اروپا، آفریقا، آسیا و در ایران بیشتر در استان‌های شمالی، آذربایجان، چهارمحال و بختیاری، فارس و خراسان به صورت خودرو انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: گلوکوزید گوگرددار، میروزین، لپیدین، رزین، ساپونین و ویتامین‌ها در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: برگ‌ها و ریشه‌ی گیاه
نحوه مصرف: به طور معمول برگ‌ها و ریشه را به صورت دم‌کرده، جوشانده و یا ضماد استفاده می‌کنند.
خواص درمانی: ضد اسکوربوت، تقویت‌کننده عمومی بدن، تسریع‌کننده جریان خون در رگ‌ها، ادرارآور، ضد استسقا، برطرف‌کننده اختلالات هضم، تحلیل‌برنده ورم لثه، سرشار از ویتامین C، تنظیم‌کننده ریتم ضربان قلب و تصفیه‌کننده خون می‌باشد. در ضمن برای هیستری، حالات عصبی و ناراحتی‌های کبد و کلیه نیز مفید است. در استعمال خارجی، له‌شده برگ شیطرج به صورت ضماد التیام‌بخش زخم‌های سطحی و جوشانده‌ی برگ‌ها به صورت کمپرس، برای رفع درد سیاتیک، روماتیسم و دردهای عصبی مؤثر می‌باشد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.