گونه‌های مختلف درختچه سازنده این صمغ را به طور کلی آکاسیای عربی می‌خوانند که شاخه‌های همه گونه‌ها خار دارند و نام عمومی آن‌ها به فارسی اقاقیا و به عربی مغیلان یا ام‌غیلان است. صمغ هرگونه از آن‌ها نیز از نظر خواص دارویی با یکدیگر تفاوت دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه درختچه‌ی آکاسیای عربی که صمغ آن نسبت به دیگر گونه‌ها مرغوب‌تر می‌باشد اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Acacia Senegal Willd
نام فرانسوی صمغ: Gomme arabique
نام انگلیسی صمغ: Arabic Gum
نام‌های دیگر صمغ به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، اَزدوتازی، صمغ عربی، هشاب، صمغ خشاب و قتاد عنوان شده است.
تیره گیاه: تیره‌ی فرعی گل‌ابریشم Mimosaceae
نوع گیاه: درختچه
مشخصات ظاهری درختچه: درختچه‌ای است به ارتفاع ۲ الی ۵ متر، گاهی موارد بیشتر، شاخه‌های آن منشعب از قاعده‌ی اصلی و پر تیغ می‌باشند. پوست ساقه‌ی درختچه رنگی مایل به سفید و حالتی صاف دارد. برگ‌های آن شانه‌ای مرکب و تشکیل‌شده از برگچه‌های ریز می‌باشد و هر دو برگ آن همراه با ۱ تا ۳ گل‌آذین در کنار یک تیغِ ساقه جای دارند. گل‌های آن سفیدرنگ، خوشبو و مجتمع به صورت سنبله‌هایی در محور ساقه‌اند. میوه‌اش نیام و محتوی ۳ تا ۵ دانه به رنگ خاکستری حنائی است.
مشخصات ظاهری صمغ: صمغی است که بر اثر نیش زدن حشرات، ایجاد شکاف مصنوعی در شاخه، تیغ‌زنی و یا بر اثر برخورد اجسام بر شاخه‌ی درختچه به دست می‌آید. رنگ آن از سفید و سفید مایل به زرد تا قهوه‌ای تغییر می‌کند و بهترین نوع آن سفید مایل به زرد می‌باشد و به شکل دانه‌های اشکی یا تکه‌های کوچک درخشنده است.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن معتدل و خشک است.
رویش جغرافیایی: در سراسر مناطق سودان از بحر احمر تا سنگال و در نواحی جنوبی ایران انتشار دارد. به صورت پراکنده در برخی مناطق دیگر کشورها نیز یافت شده است.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: مواد معدنی، ماده‌ی آرابان، ماده‌ی گالاکتان، آب، قندها، اسیدها، تانن، تانوزید و چند دیاستاز به نام‌های اکسیداز، پروکسیداز، آمیلاز و امولسین در آن تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: به طور معمول به صورت نیم‌کوب شده و یا خیسانده در آب ولرم استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند. صمغ عربی در صنایع مختلف از جمله در صنعت داروسازی نیز کاربرد دارد.
خواص درمانی: کاهنده دردهای سینه، برطرف‌کننده التهاب گلو، التیام‌بخش خراش‌های ریه، خلط‌آور، صاف‌کننده صدا، برطرف‌کننده خشونت حلق و قصبه ریه، قطع‌کننده خونروی از سینه و ریه، مسکن سرفه‌های مقاوم، مقوی معده و روده، مفید برای دستگاه گوارش، مسکن دردهای عصبی و شفاف‌کننده پوست، قطع‌کننده اسهال‌های صفراوی، مفید برای ناراحتی روده، نرم‌کننده و رفع‌کننده برافروختگی‌ها و ورم‌ها می‌باشد. در استعمال خارجی نیز برطرف‌کننده زخم سوختگی و خراش‌های پوست می‌باشد. در ضمن پودر صمغ عربی مخلوط شده با زرده تخم‌مرغ، آب ولرم و آب میوه (ترجیحاً آب خیار) به صورت ماسک برای رفع چین و چروک پوست مفید است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.