نام علمی: Lawsonia inermis
نام فرانسوی: Henne
نام انگلیسی: Henna
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، حنا، الهنا، حنا و رقان نامیده شده است.
تیره گیاه: حنا Lythraceae
نوع گیاه: درختچه
مشخصات ظاهری: درختچهای است به ارتفاع حدود ۶ متر با شاخههای خاردار، متقابل و استوانهای، برگهای آن ساده، کامل، بیضیشکل، نوکتیز، متقابل و کنارهی برگ پیچخورده و به سمت پایین میباشد. گلهای آن مجتمع، به صورت خوشههای متعدد، سفید یا گلی رنگ و خوشبو، میوهاش به صورت پوشینه، چهارخانهای، مدور و محتوی دانههای هرمی شکل متعدد است.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی گرم و مرطوب کشورها خصوصاً در کشورهای آفریقایی، آسیایی و در مناطقی از جنوب و جنوب شرقی ایران کاشته میشود.
طبیعت: بعضی از حکمای طب سنتی، طبیعت آن را سرد و خشک و عدهای نیز طبیعت آن را گرم و خشک میدانند.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در برگ حنا: گلوکوزید، مادهی رنگی لاوسون، هنوتانیک اسید و غیره در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: برگ. در ضمن پوست، گل، ریشه و دانه درختچه حنا نیز خواص دارویی دارند.
نحوه مصرف: برگها به صورت پودرشده بیشتر به منظور رنگ کردن مو مورد استفاده قرار میگیرند. در ضمن حنا در صنایع مختلف (رنگ کردن پشم، چرم، چوب و غیره) نیز کاربرد دارد.
نکته: برگ درختچهی حنا یا پودر آن در استعمال داخلی کاربرد دارد، لذا به دلیل سمّی بودن برگ یا پودر برگ (حنا)، از ذکر خواص درمانی آن خودداری شده است و تنها کاربرد آن در استعمال خارجی توضیح داده شده است.
خواص درمانی برگ تازه درختچهی حنا: ضماد برگهای تازه درختچهی حنا در موارد سوزش کف پا که ناشی از کمبود ویتامین B است نافع میباشد و از آن برای رفع ناراحتیهای پوست مثل جوش، کورک و زخمهای ختنه و روماتیسم استفاده میشود. مرهم برگهای حنا التیامبخش زخمها، ضربخوردگی و خونمردگی و نرمکننده زخمهایی که لایه ضخیمی روی آن را پوشانده است، میباشد و برای رفع عفونت چرکی، نرمه بند دور انگشت دست و سایر بیماریهای ناخن و همچنین برای رفع هرپس استفاده میشود. جوشانده برگهای حنا به صورت غرغره برای رفع پیله دندان مؤثر است. ضماد برگ یا پودر حنا برای ناراحتیهای بیضه و سردرد نافع است. شستوشوی پوست با آب دمکرده برگ حنا برای سوختگی آتش مفید میباشد و مالیدن آن برای ورمهای گرم که زردآب از آن خارج میشود نافع است.
خواص درمانی ریشه درختچهی حنا: ریشه به صورت دمکرده ادرارآور، قبضکننده، نرمکننده سینه، برطرفکننده ترشحات سوزاکی مهبل و درمانکننده برونشیت میباشد. پودرشده ریشه به صورت ضماد، معالج جوش و کورک سر بچهها است.
خواص درمانی میوه درختچهی حنا: پودر میوههای خشکشده حنا به صورت ضماد، رفعکننده خارش پوست میباشد.
خواص درمانی گل درختچهی حنا: گلها به صورت دمکرده، خوابآور و برای سردرد و خشککردن رطوبتها مفید میباشند. روغن گل، گرم و محلل، مقوی مو، روشنکننده پوست، درخشانکننده رنگ چهره و برای رفع جرب بسیار مفید است.
تذکر: به دلیل سمّی بودن، مصرف خوراکی پودر حنا ممنوع است و مصرف بیش از ده گرم آن خطرناک و مرگآور میباشد. استفاده خوراکی از پودر حنا برای خانمهای باردار ممنوع بوده و در صورت استفاده، سبب سقط جنین میشود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.