نام علمی: Equisetum arvense
نام فرانسوی: Queue de renard
نام انگلیسی: Horse tail
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، دم اسبی، دم اسب دشتی، علف هفت‌بند، ذنب الجیل، ذنب الفرس و امسوخ نامیده شده است. تمام این اسامی به سبب شباهت زیاد ساقه‌های این گیاه به دم اسب می‌باشد.
تیره گیاه: نهانزادان آونددار Pteridophytes
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است به ارتفاع حدود ۶۰ سانتی‌متر با ریزوم افقی یا زاویه‌دار و دارای دو نوع ساقه هوایی بندبند زایا و نازا می‌باشد. ساقه‌های بارور، قرمزرنگ و ساقه‌های نازا به رنگ سبز و منشعب هستند. در هر بند ساقه نازا، برگ‌های باریک و کوچک به وضع فراهم پدید می‌آیند که از به هم پیوستن قاعده آن‌ها نوعی غلاف در حول بند به وجود می‌آید. در فاصله بین هر دو بند، شیارهای طولی منظم بر روی ساقه دیده می‌شود که کاملاً مشخص است. ساقه‌های زایا در هر بند خود، دارای مجموعه‌ای از برگ‌های فراهم و به‌هم‌پیوسته، شبیه ساقه‌های نازا می‌باشند.
رویش جغرافیایی: در نقاط مرطوب و باتلاقی اغلب کشورها و در ایران نیز در استان‌های شمالی انتشار دارد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن کمی سرد و خشک می‌باشد.
بخش مورد استفاده: قسمت‌های هوایی گیاه (ساقه‌ی نازا)
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه: روغن چرب، سیلیسیک اسید، لینولئیک اسید، اکیستونین، اکیستیک اسید، اکیستین، یک ماده‌ی تلخ، اکسالیک اسید، مالیک اسید، نوعی ساپونین و… در آن تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: معمولاً به صورت دم‌کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی: ادرارآور قوی و خارج‌کننده سنگ کلیه، بندآورنده‌ی خونریزی، التیام‌بخش زخم معده و روده، تأمین‌کننده عناصر معدنی بدن، ضد استسقا، ضدعفونی‌کننده و التیام‌بخش زخم‌های داخلی، تصفیه‌کننده خون، اشتهاآور، تقویت‌کننده ریه، افزاینده تعداد گلبول‌های سفید خون، خون‌ساز، معرق، شیرافزا، ترمیم‌کننده بافت‌های استخوان، تاندون‌ها و جدار عروق، ضد آسم و خارج‌کننده اخلاط خونی، ضد التهاب پروستات و تحلیل‌برنده ورم مثانه، ضد اسهال، کاهنده ورم کبد، ضد تنگی نفس، مسکن سرفه‌های مزمن، ضد نقرس و مفید برای زیادی اسیدیته معده می‌باشد. در ضمن برای خونریزی رحم، عدم دفع ادرار، احساس درد در مجاری ادراری، قولنج‌های کلیوی، بواسیر، زخم‌های واریسی، وجود قند در ادرار و روماتیسم نیز مفید است.
تذکر: استفاده از دم اسب برای اطفال، مادران شیرده و بیماران قلبی و کلیوی مضر است. مصرف دم اسب برای خانم‌های باردار ممنوع و در صورت استفاده، باعث به دنیا آمدن کودک ناقص می‌شود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.