ختمی گونه‌های بسیار زیادی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از ختمی که نسبت به دیگرگونه‌ها از خواص دارویی بیشتری برخوردار می‌باشد و در طب سنتی نیز کاربرد دارد، اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Althaea officinalis
نام فرانسوی: Guimauve sauvage
نام انگلیسی: Marshmallow
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ختمی، الغاسول، العضرس و ختمی عنوان شده است.
تیره گیاه: پنیرک Malvaceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و چندساله با ساقه‌ای به ارتفاع حدود یک‌و‌نیم متر، کمی ضخیم و پوشیده از کرک‌های سفیدِ پنبه‌ای، برگ‌های آن سبز مایل به سفید، بزرگ و پهنک برگ‌ها منقسم به سه تا پنج لوب دندانه‌دار می‌باشد. گل‌های آن درشت، سفید، صورتی و در بعضی موارد مایل به ارغوانی است که به صورت دسته‌های سه‌تایی در انتهای ساقه گل‌دهنده ظاهر می‌شوند. ریشه‌ی ختمی دراز، دوکی‌شکل، به ضخامت انگشت و رنگ آن خاکستری مایل به زرد است.
طبیعت: در مورد طبیعت ختمی بین حکمای طب سنتی اختلاف نظر وجود دارد؛ عده‌ای از حکما آن را سرد و تر و عده‌ای دیگر معتدل می‌دانند.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی معتدل کشورها خصوصاً کشورهای آسیایی و در ایران بیشتر در استان‌های گلستان، اصفهان، اراک، لرستان، آذربایجان غربی، کردستان، خراسان رضوی و دامنه‌های البرز انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: ماده قندی، موسیلاژ، اسانس و غیره تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: گل را به صورت دم‌کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی: ضد باکتری، مسکن دردهای عمومی بدن، ضدعفونی‌کننده، محرک سیستم ایمنی بدن، ملین و مسهل، تنظیم‌کننده عادت ماهیانه، برطرف‌کننده خون در ادرار، افزاینده اسپرم، زیادکننده ترشح خون در عادت ماهیانه، ضد التهاب دهان و زبان، مسکن سرفه‌های مقاوم، ضد برونشیت، خلط‌آور، ضد آسم، مفید برای گلودرد، ضد آلرژی و کاهنده التهاب مخاط دهان و حلق می‌باشد. در ضمن برای تحریکات گوارشی، التهاب روده‌ها، بیماری‌های ریوی و مجاری ادراری، سرماخوردگی و زخم روده نیز مفید است. در استعمال خارجی، برطرف‌کننده تحریکات جلدی و قارچ‌های پوستی، رفع‌کننده چربی و شوره سر و به صورت ماسک، روشن‌کننده پوست صورت می‌باشد. ضماد گل ختمی به منظور رساندن آبسه‌ها و دمل‌ها و جوشانده گل به صورت غرغره، مفید برای گلودرد، ورم لثه و آبسه‌های مربوط به دندان می‌باشد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.