نام علمی گیاه: Tussilago farfara
نام فرانسوی: Tussilago
نام انگلیسی: Horse foot
نامهای دیگر آن به فارسی و در کتب طب سنتی، پای خر، پاخری، حشیشه السعال (گیاه سرفه)، دوست الحمار، فرفره و فنجیوون عنوان شده است.
تیره گیاه: کاسنی Compositae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری درخت: گیاهی است چندساله با ریشهای ضخیم، گوشتدار و خزنده که چندین ساقه قائم از آن خارج میشوند. ساقهها سفید پنبهای، فلسدار و رنگ فلسها نیز بنفش است. برگهای آن سبز، پهن و متصل به ریشه یعنی به سطح خاک نزدیک هستند. سطح فوقانی پهنک برگها سبز و سطح تحتانی آنها به علت پوشیده بودن از کرکهای ظریف، سبز مایل به سفید است. قسمت انتهایی ساقههای گلدار گیاه پس از ظاهر شدن کامل کاپیتولها، به سمت پایین خمیده شده و در هر کاپیتول آن دو نوع گل زردرنگ دیده میشود. میوهاش فندقه و دارای یک دسته تار ظریف در قسمت انتهایی است.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن خیلی گرم و خشک میباشد.
رویش جغرافیایی: اغلب در نواحی مرطوب سراسر اروپا، آسیا، آفریقا و در ایران بیشتر در استانهای شمالی و شمال غربی به خصوص در استان آذربایجان انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: در گلهای گیاه تانن، دو نوع فیتوسترین، ماده فارادیول، اسید مالیک، اسید وینیک، اسید گالیک، اسانس، موسیلاژ، پنتوز و گالاکتوز تشخیص داده شده است. در برگهای آن، غیر از مواد ذکرشده، گلوکوزیدی تلخ و در ریشه گیاه علاوه بر ترکیبات فوق، اینولین نیز وجود دارد.
بخش مورد استفاده: برگها و گلها
نحوه مصرف: به طور معمول برگها و گلها را به صورت دمکرده یا جوشانده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
خواص درمانی: خلطآور، مفید برای بیماریهای ریه، بازکننده گرفتگی صدا، تحلیلبرنده ورمها، محلل باد و گازهای سینه، رفعکننده آنژین، ضد چسبندگی پلاکتها، تقویتکننده قلب، افزاینده فشار خون، محرک سیستم ایمنی بدن، ضد خیز عمومی بدن، معرق، برطرفکننده یبوست و رفعکننده حبس البول میباشد. در ضمن برای سرفههای اسپاسمی و بیماریهای دستگاه تنفسی از جمله ناراحتیهای سینه، ورم حنجره، سرماخوردگی، برونشیت مزمن، گریپ و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی، به صورت بخور، رفعکننده سرفههای خشک میباشد و لهشده برگهای گیاه به صورت ضماد، درمانکننده کچلی است.
تذکر: مصرف پای خر برای زنان باردار و مادران شیرده ممنوع است. مصرف بیش از حد مجاز آن در یک وعده، سمی بوده و به کبد آسیب میرساند. همچنین اشخاصی که به هر نوعی از بیماریهای کبدی دچار میباشند نیز باید از مصرف آن خودداری کنند.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.