گیاه استویا یا شیرین برگ گیاهی کوچک، شیرین و برگدار و بومی امریکای جنوبی است و بهطور وحشی در سرزمینهای بلند مناطق مرزی بین برزیل و پاراگوئه میروید و در آن مناطق به گیاه «برگ عسلی (honey leaf) معروف است.
امروزه شیرینکنندههای مصنوعی در بازار فراوان شده و برخی از افراد به دلیل اینکه کالری مصرفی خود را کاهش بدهند به این افزودنیها روی آوردهاند و عوارض آن را به جان خریدهاند. بدون شک شیرینکننده طبیعی استویا که مورد تأیید وزارت غذا و دارو آمریکا (FDA) نیز میباشد میتواند جایگزین مناسبی برای شیرینکنندههای مصنوعی باشد. اخیراً برخی از شرکتهای نوشابهساز داخلی به استفاده از این گیاه بهعنوان شیرینکننده روی آوردهاند. گیاه استویا ۵۰ تا ۲۰۰ برابر بیشتر از قند و شکر قابلیت شیرینکنندگی دارد درنتیجه برای شیرین کردن نیاز به مقدار بسیار کمتری نسبت به قند موردنیاز است. باید توجه شود که یک قاشق غذاخوری از برگ و ساقه آسیاب شده استویا معادل یک لیوان بزرگ شکر یا قند شیرینکنندگی دارد.
مقدار مصرف استویا: گفته میشود که با توجه به وزن بدن میتوان روزانه بین ۳ تا ۹ قاشق چایخوری برگهای استویا را مصرف کرد.
طبع استویا: طبیعت شیرین برگ گرم و خشک میباشد. استویا حاوی مقادیر بالای ویتامین A، ویتامین C، ویتامین B، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، منیزیم، انواع آنتیاکسیدانها، فلاونوئید ها و گلیکوزید ها میباشد. برگهای استویا را میتوان تازه یا بهصورت برگهای خشکشده و پودر شده مصرف کرد.
عصاره استویا: عصاره استویا که آر برگهای سبز این گیاه به دست میآید، ۲۰۰ برابر شیرینتر از شکر بوده و مزهٔ تلخ برگها را ندارد.
استویا اصلاحشده: این نوع استویا ۲۰۰-۴۰۰ برابر شیرینتر از شکر بوده و اغلب بهعنوان بدترین نوع استویا محسوب میشود. استویا اصلاحشده به شکل پودر سفیدرنگ عرضه میشود.
لاغری و کاهش وزن: گیاه استویا یک شیرینکنندهٔ طبیعی کمکالری است که با کنترل و قابت نگهداشتن سطح قند خون به لاغری و کاهش وزن افراد کمک میکند. مطالعهای نشان داده که اگر ۳۰ دقیقه قبل از غذا، استویا مصرف کنید میتواند به کاهش اشتها کمک کند و مانع از پرخوری شود.
دیابت و قند خون: یکی از مهمترین خواص گیاه استویا، توانایی آن برای کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت میباشد. استویا یک جایگزین ایده آل برای شکر در افراد مبتلا به دیابت محسوب میشود. ترکیب گلیکوئیدی استویوساید موجود در گیاه استویا هنگامیکه تجزیه میشود، ذرات حاوی گلوکز را در روده بزرگ جذب کرده و مانع از ورود آنها به جریان خون میشود و بهاینترتیب به کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت کمک میکند. مطالعات نشان داده که مصرف استویا به کاهش قند خون ناشتا کمک کرده و مقاومت به انسولین را در افراد دیابتی بهبود میبخشد.
جوانسازی پوست صورت: مقادیر بالای آنتیاکسیدانها و ویتامین C موجود در گیاه استویا به رفع چینوچروک صورت کمک کرده و برای جوانسازی پوست صورت مفید میباشد.
درمان اگزما: استویا یکی از بهترین گیاهان دارویی برای درمان بیماریهای پوستی ازجمله اگزما میباشد، استفادهٔ موضعی از گیاه استویا بهعنوان یک آستروئید عمل کرده و به درمان اگزما و خارش ناشی از آن کمک میکند.
فشارخون: استویوساید موجود در گیاه استویا عملکرد رگهای خونی را بهبود میبخشد و بهعنوان یک دیورتیک طبیعی با افزایش ادرار و درنتیجه افزایش دفع سدیم به کاهش فشارخون بالا کمک میکند.
سرطان: مقادیر بالای آنتیاکسیدانهای کورستین، کائمفرول و سایر ترکیبات گلیکوئیدی موجود در استویا برای پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان ازجمله سرطان پانکراس مفید هستند.
کلسترول خون و قلب: مطالعات داده که مصرف استویا میتواند باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید بالای خون شده و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش دهد. مقادیر بالای آنتیاکسیدانهای موجود در استویا برای پیشگیری از بیماریهای قلبی و حملهٔ قلبی مفید هستند.
کبد: گیاه استویا یک دیورتیک طبیعی است که به سمزدایی و پاکسازی بدن و کبد کمک کرده و برای درمان بیماریهای کبد ازجمله کبد چرب مفید میباشد.
پوکی استخوان: مطالعات نشان داده که استویا با افزایش متابولیسم کلسیم، به افزایش تراکم استخوان کمک کرده و برای درمان پوکی استخوان مفید است.
سلامت دهان و دندان: استویا یکی از بهترین مواد طبیعی است که به کاهش باکتری در دهان و پوسیدگی دندانها کمک کرده و بهعنوان یک افزودنی محبوب برای خمیردندان و دهانشویه محسوب میشود.
عوارض مصرف استویا: به گزارش FDA، میزان مجاز مصرف گلیکوزیدهای استویا برابر ۴ میلیگرم به ازای هر یک کیلوگرم از وزن بدن است. استفاده از استویای بسیار خالص بهعنوان شیرینکننده یا طعمدهندهٔ غذا با عوارض جانبی همراه نیست. درحالیکه چندین مطالعه در چند دههٔ گذشته، عوارض جانبی بالقوهای را برای استویا شناسایی کردهاند، اما اکثر این مطالعات بر روی حیوانات آزمایشگاهی انجامشده است و صحت بسیاری از آنان با آزمایشات بعدی رد شده است.
آسیب کلیوی: استویا یک دیورتیک، که سرعت خروج آب و الکترولیتها از بدن را از طریق ادرار افزایش میدهد. از آنجائیکه کلیهها مسئول فیلتر کردن و تولید ادرار هستند، محققان ابتدا تصور میکردند مصرف طولانیمدت استویا میتواند به کلیهها آسیب وارد کند. مطالعات اخیر به این نتیجه رسیدهاند که استویا ممکن است از تخریب کلیهها جلوگیری کند. در مطالعهای که در سال ۲۰۱۳ انجام شد محققان در یک آزمایشگاه دریافتند که استویا از رشد کیست در سلولهای کلیوی جلوگیری میکند.
فشارخون پایین: استویا بهعنوان یک وازودیلاتور شناخته میشود و باعث گشاد شدن عروق و کاهش کلی فشارخون میشود. در حال حاضر محققان تنها جنبههای بالقوه مثبت استفاده از استویا را بررسی کردهاند. هر چیزی که بهطور فعال فشارخون را کاهش میدهد میتواند براثر مصرف بیشازحد و یا طولانیمدت موجب بروز عوارض بهداشتی شود. افرادی که به فشارخون پایین مزمن مبتلا هستند، باید با پزشک خود در مورداستفادهٔ درازمدت از استویا مشورت کنند.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.