نام علمی گیاه: Capsella Bursa-pastoris
نام فرانسوی: Capselle
نام انگلیسی: Shepherd’s purse
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، کیسه کشیش، خورجینک، کیس الراعی و تلاسپی عنوان شده است.
تیره گیاه: شببو Cruciferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری گیاه: گیاهی علفی و معمولاً دو ساله با ساقهای به ارتفاع حدود ۳۰ سانتیمتر و گاهی موارد بیشتر است. برگهای آن کوچک و پهن هستند که از ناحیه یقه گیاه (پای ساقه) به شکل گروهی و دمبرگدار خارج میشوند و برگهای ساقهای بدون دمبرگ هستند. گلهای آن مجتمع به صورت خوشه، کوچک و سفیدرنگ و میوهاش به شکل کیسهی کوچکی است که پس از رسیدن شکاف برمیدارد و به همین علت آن را کیسه کشیش مینامند. کیسه کشیش محتوی تعداد زیادی بذر مستطیلی شکل، پهن و به رنگ قهوهای مایل به قرمز یا نارنجی میباشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم است.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی معتدل کشورها و در ایران بیشتر در اراضی زراعی و اراضی آیش (زمینهایی که یک سال کشت شده و یک یا دو سال کشت نمیشوند) انتشار دارد. در ضمن در سراسر ایران به جز مناطق کویری در تمام مناطق دیگر به صورت پراکنده یافت میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: تانن، اسید بورساسیک، یک مادهی رنگی، کولین، استیل کولین، تیرامین و غیره در آن تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: معمولاً به صورت دمکرده یا جوشانده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند. در ضمن از سرشاخههای تازهی گیاه نیز شیرهای به روشهای گوناگون به دست میآورند که در طب سنتی کاربرد دارد.
خواص درمانی: برطرفکننده اخلاط خونی، بندآورنده خونرویهای رحمی (خونروی در فواصل قاعدگی)، متلاشیکننده سنگ و شنهای کلیه، منقبضکننده عروق، منعقدکننده خون، تنظیمکننده عادت ماهیانه، ضدعفونیکننده دستگاه ادراری و برطرفکننده خون در ادرار میباشد. در ضمن برای ناراحتیهای عصبی، اسهال خونی، مشکلات کلیوی، زکام مثانه و مجاری ادراری، استفراغهای خونی، بواسیر، خونرویهای داخلی، قاعدگی دردناک، احتلام شبانه، گلودرد چرکی، نزله، برونشیت و صرع نیز مفید است. در سنین بلوغ و آغاز زمان یائسگی که غالباً خونرویهایی در فواصل قاعدگی پیش میآید، مصرف فرآوردههای کیسه کشیش اثر مفیدی دارد. در استعمال خارجی، شیرهی گیاه التیامبخش زخمها میباشد.
تذکر: زیادهروی در مصرف کیسه کشیش برای مبتلایان به فشار خون و بیماران مبتلا به گلودرد و تیروئید مضر است و برای خانمهای باردار و مادران شیرده نیز ممنوع میباشد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.