نام علمی: Lepidium sativum
نام فرانسوی: Nasitor
نام انگلیسی: garden cress
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، رهتیزک، تَرتیزک، تره تندک، کهزک، رَشاد، حرا، جِرجیربستانی، قردامون، هلیم، لهالو و مقلبانا میباشد. به تخم شاهی نیز نامهای تخم ترتیزک، حب الرشاد، حرف و حرف ابیض نیز اطلاق میشود.
تیره گیاه: شببو Cruciferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری گیاه: گیاهی است یکساله به ارتفاع حدود ۳۰ سانتیمتر، در بعضی موارد بیشتر، با برگ و ساقههای سبز روشن و شاداب و طعم آنها تند میباشد. به طور گروهی در انتهای شاخه، گلدهنده، گلهایش کوچک، سفید یا صورتی روشن و با عطری ملایم و میوهاش خورجینک و دانه داخل آن ریز، مدور و مایل به قرمز است.
مشخصات ظاهری تخم: ریز، قرمز و کمی دراز است.
رویش جغرافیایی: در نواحی مدیترانهای شرقی، اروپا و آسیای غربی و در ایران در اغلب مناطق کاشته میشود.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت گیاه آن گرم و خشک و طبیعت تخم شاهی گرم و نسبتاً خشک است.
بخش مورد استفاده: تخم گیاه (و قسمتهای هوایی)
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در تخم: یک آلکالوئید، سیناپیک اسید، کولین اتر، اسانس روغنی و لعاب در آن مشخص شده است.
نحوه مصرف تخم: معمولاً به صورت دمکرده یا جوشانده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، با دستور پزشک تجویز میشود.
خواص درمانی تخم شاهی: مقوی معده، خلطآور، تصفیهکننده خون، افزاینده اسپرم، برطرفکننده لکههای سفید پوستی، چربیسوز، شیرافزا، قاعدهآور، ملین، ادرارآور، محلل و مقوی قوای جنسی در زنان میباشد. در ضمن برای سرفههای سخت، خونریزی لثه، اسهال خونی، آسم و سوءهاضمه نیز مفید است.
تذکر: استفاده از تخم شاهی برای خانمهای باردار ممنوع میباشد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.