نام علمی: Ricinus communis
نام فرانسوی: Ricin
نام انگلیسی: Castor
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بیدانجیر، کِنتو، کرچک، خِروَع و طمرا نامیده شده است.
تیره گیاه: فرفیون Euphorbiaceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است یک الی دوساله به ارتفاع ۲ الی ۴ متر و درختچه مانند با ساقهای به رنگهای سبز، بنفش، قرمز و صورتی، برگهای آن متناوب و پنجهای بزرگ قرمز یا سبز شامل ۵ تا ۱۱ لوب عمیق نوکتیز با دمبرگ دراز متصل به پشت برگ، در انتهای ساقه، گلدهنده و گلهای آن به صورت خوشه مجتمع بوده و به وضع متقابل با برگهای انتهایی ساقه قرار گرفتهاند و در آنها دو نوع گل نر و ماده دیده میشود. میوهاش پوشینه، پوشیده از خار و محتوی سه دانهی لوبیایی شکل روغندار است. پوست دانهها منقوط (نقطه نقطه)، مغز آنها سفید و حاوی روغن زیادی میباشند.
رویش جغرافیایی: اغلب در مناطق حارّه دنیا و در ایران در استانهای خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و در بعضی از نواحی استانهای جنوبی از جمله سیستان و بلوچستان کاشته میشود.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک است.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در دانه و روغن دانه: اسانس روغنی فرّار شامل سسکی ترپن هاپدرات، کوببیک اسید، کوببین، کادینن، سینئول، دی پنتن، کارن، سابینن، پی نن، کامفن، آزولن و تورپی نئول در آن مشخص شده است.
بخش مورد استفاده: مغز دانه و روغن دانه (روغن کرچک)
نحوه مصرف: طبق دستور پزشک. روغن کرچک علاوه بر داشتن خواص دارویی، در مصارف صنعتی و آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد.
خواص درمانی: مغز دانهی کرچک سمّی، مسهل قوی، پاککننده عروق، مقوی اعصاب، قاعدهآور، کمکننده اشتها، برطرفکننده تنگی نفس، تهوعآور و موجب آشفتگی و دلبههمخوردگی میشود. در ضمن برای سرفه و دردهای پشت نیز مفید است.
تذکر: خوردن بیش از ۵ عدد مغز دانهی کرچک به دلیل سمی بودن شدید مسکر، مستیآور و در نهایت مرگآور است. ممکن است کودکان زیر ۱۲ سال با خوردن یک عدد مغز دانه کرچک جان خود را از دست بدهند.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.