قارچ دُنبَلان (ترافل یا خِئر) نوعی قارچ خوراکی گران‌قیمت و کمیاب است. این قارچ در گونه‌های مختلف به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه یافت می‌شود ولی لذیذترین نوع آن دارای پوستهٔ سیاه رنگ است. دنبلان ها یک قارچ زیرزمینی از جنس توبر هستند که بسیاری از آنها به دلیل عطر و طعم قوی و کاربردهای آشپزی بسیار با ارزش هستند. اگرچه همه از قارچ لذت نمی برند، دنبلان ها طعم بی نظیری و دلپذیری دارند و به خصوص در غذاهای فرانسوی به خوبی طعم لذیذ خود را نشان می دهند. بیشتر گونه های دنبلان با انواع خاصی از درختان، از بلوط و فندق گرفته تا درختان پروان و راش رابطه ای هم زیستی برقرار می کنند. قارچ دنبلان همچنین جزو برخی از گرانترین غذاهای جهان است که صدها یا حتی هزاران دلار برای هر کیلوگرم هزینه دارد زیرا آنها پس از برداشت، حالت خوبی ندارند و کشت آنها دشوار است.
در برخی از مراتع شهرستان طارم استان زنجان ، نادرترین قارچ های دنبلان کوهی جهان شناسایی شده اند. قارچ دنبلان کوهی در سال های پر باران و فصل پاییز و نیز از اول اسفند تا نیمه اول فروردین در مراتع شهرستان طارم رشد می کنند زیرا با گیاهان مرتعی همزیستی دارند.
انواع متداول دنابلان:
- دنبلان سیاه تابستانی: عطر به شدت متعادلی دارد. عطر و طعم دنبلان سیاه و سفید تابستانی دارای رایحه ای بسیار غنی از میوه های گوشتی مانند زردآلوی شیرین و دارای کیفیت خاکی معتدلی است و هیچگونه نقطه مشکی ندارد. لطیف و دلپذیر است ، مانند مالت کباب شده و کمی جلبک دریایی. نمونه های جوان آن بویی مانند بوی بادام زمینی دارند و با بالغ شدن، چوبی تر و خوشمزه تر می شوند. وقتی در یک ظرف محصور نگهداری می شود، طعم آن بهتر می شود.
- دنبلان سفید: دنبلان سفید بیشتر در ایتالیا یافت می شود و شدت عطر آن بسیار قوی است. طعم دنبلان سفید زمستانی مانند شیرینی خامه ای با طعم آجیل-کاکائو است و ظاهر سیر مانند دارد که با مارچوبه و کلم خاکی مخلوط شده و دارای رایحه تندی می باشد. دنبلان سفید نافذ است و ظاهر سیر مانند داشته و غیرقابل توصیف است. رایحه دنبلان سفید زمستانی در بین دنبلان های دیگر بسیار دلپذیر و بی نظیر است. نمونه هایی که در کنار درختان بلوط رشد می کنند دارای ماندگارترین عطر (طولانی مدت) و نمونه هایی که در کنار درختان فندق رشد می کنند ، شدیدترین بو را دارند.
- دنبلان مشکی: شدت عطر آن متوسط است. عطر و طعم دنبلان مشکی دارای رایحه ای میوه ای مانند توت فرنگی، انگور است و عطر ملایم تر از مارچوبه و فقط طعم تندی دارد. شبیه به رنگ سیاه پاییز اما متمایز تر و پایدارتر از نوع سیاه زمستانی بوده و به اندازه آن دلپذیر نیست.
- دنبلان سیاه زمستانی: دنبلان سیاه زمستانی دارای عطر بدی است و نامطبوع می باشد. شدت عطر آن بسیار قوی است و به عنوان مخلوطی از رایحه “شکلات و زمین” توصیف می شود. عطر و طعم دنبلان سیاه و سفید در زمستان مانند میوه های شیرین مانند توت فرنگی و مغزی مانند ذرت خامه ای است. عطر آن نیز مانند قهوه و کاکائوی سوخته و مارچوبه خاکی است. دنبلان سیاه زمستانی نسبت به دنبلان سفید زمستان نرم و لطیف تر و شیرین تر و کاملاً ملایم تر است.
ارزش غذایی دنبلان:
- آب
- پروتئین
- چربی
- قند و مواد نشاسته ای
- کلسیم
- فسفر
- آهن
- پتاسیم
- تیامین
- رایبوفلاوین
- نیاسین
دنبلان کوهی با بویی قوی سرشار از پروتئین، چربی، قند و مواد نشاسته ای، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، تیامین، نیاسین و ریبوفلاوین به همراه آب است. این قارچ ارزشمند سرشار از آنتی اکسیدان طبیعی است که در اثر حرارت از بین نمی رود. برخی از خواص دارویی دنبلان کوهی سیاه عبارتند از:
- کاهش دهنده سطح کلسترول خون به طور طبیعی
- تقویت و افزایش قوا و نیروی جنسی در اثر مصرف مداوم
- کنترل عفونت قرنیه های چشم و پیشگیری از آن
- کاهش دهنده استرس و اضطراب ناشی از فشارهای عصبی
- پیشگیری از آترواسکلروز و بیماری قلبی عروقی
- تقویت قوای شناختی و جلوگیری از زوال عقل در دوران سالمندی
- از بین برنده علائم افسردگی در افراد مستعد و بهبود دهنده خلق و خو
- جلوگیری از پیری زودرس و تاخیر در روند پیری به صورت طبیعی
- خواص ضد میکروبی و بهبود سیستم ایمنی بدن و تقویت قوای عمومی
- پیشگیری از بروز و پیشرفت انواع سرطان با تقویت سیستم ایمنی
- درمان اسهال خونی و ساده در کودکان و بزرگسالان
- پیشگیری از سرماخوردگی در طول سال با مصرف دنبلان در بهار
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.