سنا گونه‌های مختلفی دارد که اغلب آن‌ها خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه سنا که در کشورهای مختلف و در ایران نیز می‌روید اشاره شده است.
نام علمی: Cassia obovata Collad
نام فرانسوی: Sene
نام انگلیسی: Senna
نام‌های دیگر درخت به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سنا، سنای مکّی و سنای حجازی نامیده شده است.
تیره گیاه: تیره‌ی فرعی گل ارغوان Caesalpinaceae
نوع گیاه: درختچه یا بوته
مشخصات ظاهری: درختچه‌ای است چندساله به ارتفاع حدود ۸۰ سانتی‌متر با شاخه‌های گسترده، برگ‌های آن شانه‌ای زوج، برگچه‌ها جفتی، پهن، نوک کند و تخم‌مرغی شکل و گل‌های آن به صورت گل‌آذین و رنگ گل‌ها زرد مایل به کبود می‌باشد. میوه‌اش به صورت غلاف کوتاه قوسی، در دو انتها خمیده، به ابعاد غلاف باقلا و محتوی تعدادی دانه‌ی کوچک، مدور، چروکیده و قهوه‌ای تیره است.
رویش جغرافیایی: در اغلب کشورهای آفریقایی و در کشورهای خاورمیانه، پاکستان، عربستان و سودان انتشار دارد. در ایران نیز در نواحی دشتی ساحلی استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و بوشهر روییده می‌شود.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک می‌باشد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در برگ سنا: اکسالات کلسیم، فلاوانول، ایزورامنتین، کمپفرول، رئین، امودین، ماده‌ی اوکسی متیل آنتراکینون و دو نوع گلوکوزید به نام‌های سنوزید A و سنوزید B در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: برگ
نحوه مصرف: معمولاً برگ را به صورت دم‌کرده، جوشانده و یا گرد استفاده می‌کنند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی: ملین قوی و مسهل بلغم، خارجکننده اخلاط و مواد زائد بدن، صفرابر، دفع‌کننده کرم‌های معده و مفید برای بواسیر می‌باشد. در ضمن برای سیاتیک، نقرس، جرب و رفع جوش‌های کهنه بدن نیز مفید است. این گیاه در قسمت پایین شکم عمل می‌کند و با تأثیر موضعی در دیواره روده، سبب افزایش حرکت دودی روده بزرگ می‌شود.
تذکر: به علت داشتن عوارض جانبی، مصرف سنا برای خانم‌های باردار، مادران شیرده و افراد کمتر از ده سال ممنوع می‌باشد. بهتر است پس از دو هفته مصرف، یک هفته استفاده از آن را قطع کرده و مجدداً در صورت نیاز استفاده شود. در بعضی موارد استفاده از گیاه ممکن است دردهای شکمی و دل‌پیچه نیز ایجاد کند که طبیعی می‌باشد و جای نگرانی نیست. زیاده‌روی در مصرف سنا، ایجاد ناراحتی و آشفتگی می‌نماید و باید از استفاده خودسرانه آن پرهیز نمود. در بعضی مواقع افراد برای کوچک کردن پهلو، شکم و یا لاغر کردن از این گیاه به طور خوددرمانی استفاده می‌کنند که استفاده از آن در دراز مدت عوارض جبران‌ناپذیری به بار می‌آورد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.