نام علمی گیاه: Carum carvi
نام فرانسوی: Carvi officinal
نام انگلیسی: Caraway
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، زیره سیاه، زیره کرمانی، شاه زیره، زیره رومی، تقده و کمون رومی عنوان شده است.
تیره گیاه: جعفری Umbelliferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی، یک یا دوساله به ارتفاع حدود ۸۰ سانتی‌متر و دارای ساقه‌ای توخالی، شیاردار و منشعب از قاعده می‌باشد. برگ‌های آن سبز، پرپشت، شانه‌ای، دارای بریدگی‌های عمیق و به شکل نوار نخی هستند. در انتهای ساقه، گل‌دهنده و گل‌های آن به صورت مجتمع، سفید یا صورتی گاهی موارد خاکستری یا قهوه‌ای تیره یا قهوه‌ای تیره مایل به زرد و شفاف، دارای بویی معطر، قوی و مطبوع و طعم آن تند و کمی سوزاننده است. ریشه گیاه دوکی‌شکل، گوشت‌دار و راست می‌باشد. در ضمن تخم زیره سیاه در واقع نیمه‌ای از هر میوه آن است.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی: در اغلب کشورها بخصوص هلند، کشورهای آسیای مرکزی، افغانستان، پاکستان و در ایران بیشتر در استان‌های کرمان، فارس، یزد، هرمزگان، سمنان و خراسان شمالی، جنوبی و رضوی روییده و کاشته می‌شود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: مواد پروتئینی و اسانس روغنی فرّار شامل کاروون، کتون، یک ترپن و کارواکرول در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: تخم زیره سیاه
نحوه مصرف: به طور معمول به صورت دم‌کرده، جوشانده و یا پودر شده استفاده می‌کنند و در صنایع مختلفی از جمله داروسازی، غذایی، شیرینی‌سازی، نوشابه‌سازی، کنسروسازی و آرایشی و بهداشتی نیز کاربرد دارد. در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.
خواص درمانی: ضد نفخ قوی و بادشکن، تقویت‌کننده معده، ضد دل‌پیچه، شیرافزا، مقوی قلب، ضدعفونی‌کننده، تقویت‌کننده دختران ضعیف و رنگ‌پریده، تحریک‌کننده معده، ضد ترش شدن غذا در معده، ضد اسپاسم، اشتهاآور، دفع‌کننده بادهای کلیه و مثانه، ضد اسهال، ضد استسقا، ادرارآور، محرک، ضد تشنج، تقویت‌کننده عمومی بدن، رفع‌کننده سکسکه، تمیزکننده جهاز هاضمه، کاهنده تشنج‌های عضلات، انرژی‌زا، رفع‌کننده سوءهاضمه، بازکننده انسدادهای کبدی، ضد سرفه‌های سرد، طعم‌دهنده غذاها و خوشبوکننده می‌باشد. در ضمن برای قاعدگی دردناک، خفقان، سردرد، آروغ زدن و حمله‌های عصبی نیز مفید است. در صورتی که زیره سیاه، عسل و فلفل با هم مصرف شود، افزاینده نیروی جنسی بوده و استفاده زیره سیاه به تنهایی کاهنده نیروی جنسی می‌باشد. مصرف طولانی مدت عرق زیره سیاه لاغرکننده است. در استعمال خارجی، نشستن در جوشانده زیره سیاه تسکین‌دهنده دردهای رحمی می‌باشد.
نکته: زیره سیاه یا زیره کرمانی یکی از گیاهان قدیمی بوده و اکثر مردم جهان با خواص دارویی و نحوه مصرف تخم آن آشنا هستند. زیره سیاه یکی از بذرهای اربعه دارویی و بادشکن می‌باشد. بذرهای اربعه عبارت‌اند از انیسون، زیره کرمانی، تخم گشنیز و رازیانه.
تذکر: زیاده‌روی در مصرف زیره سیاه باعث افزایش ترشح غده تیروئید شده و برای اشخاص گرم‌مزاج و افراد مبتلا به ناراحتی‌های ریه، کلیه، مثانه، رنگ‌پریدگی و زردی، تصلب شرایین و اسید اوریک مضر است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.