ذرت دارای گونههای مختلفی میباشد که بعضی از گونهها علفی و بعضی دیگر خوراکی میباشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع ذرت خوراکی که خواص دارویی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد اشاره شده است.
نام علمی: Zea mays
نام فرانسوی: Mais
نام انگلیسی: Corn
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، ذرت، بلال، بابا گندم، ذره شامیه و جاورس هندی نامیده شده است.
تیره گیاه: گندمیان Gramineae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی، یکساله و یکپایه با ساقهای به ارتفاع حدود ۲ متر، گاهی موارد بیشتر و برگهای آن ساغهآغوش، متناوب، موجدار، پهن، دراز، خشن و نوکتیز میباشند. در انتهای ساقه، گلدهنده، گلهای نر آن به صورت خوشهای از سنبلههای قرمز روشن و گلهای ماده آن خوشهای، کوچک و متعدد بر محوری در بغل یا کنار برگهای ذرت ایجاد میشوند و هر یک دو تخمدان دارند که یکی بارور میشود و بعداً به میوه (بلال) تبدیل میگردد. روی میوه (بلال یا ذرت) را برگهای سبزی میپوشاند که لفاف نامیده میشوند. بلال به صورت محوری دستهدار پر از دانههای منظم و کروی در ۸ تا ۱۲ ردیف به رنگهای زرد، قهوهای و شیری میباشد که پس از رسیدن خوراکی هستند. هر کدام از دانههای سخت و کروی به یک خامهی دراز منتهی میشوند که مجموع این خامهها به صورت یک دستهی دراز تار ابریشمی از داخل غشایی که بلال را پوشانده بیرون ریخته و آویزان است که به کاکل ذرت میگویند.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی معتدل کشورها خصوصاً در کشور آمریکا در سطح بسیار وسیعی کشت میشود. در ایران نیز در اغلب نقاط بخصوص در نواحی معتدل و در استانهای شمالی، فارس، آذربایجان، خوزستان و تهران کاشته میشود.
طبیعت دانه: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن سرد و خشک میباشد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در دانه ذرت: مواد آلبومینوئیدی، مواد چرب، مواد نشاستهای، ویتامینهای B, A، آمیدون، زئین، زهآگزانتین، ارسنیک، ارسنیک، اکسالیک اسید و کاروتنویید در آن تشخیص داده شده است.
نحوه مصرف: به طور معمول دانهی رسیده ذرت را به صورت پخته یا آرد استفاده میکنند و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. مصرف دیگر دانه در صنعت دام و طیور میباشد و به اشکال مختلف دیگری نیز استفاده میشود.
خواص درمانی دانه ذرت: سرشار از نشاسته و چاقکننده، مغذی، صفرابر، تقویتکننده عمومی بدن در دوره نقاهت، منعقدکننده خون، خونساز، برطرفکننده ضعف پیری، پیشگیریکننده از بروز انواع سرطانها (خصوصاً سرطان کولون و پروستات به سبب داشتن مهارکننده پروتئاز)، جلوگیریکننده از حوادث قلبی، بهبودبخش اگزما و بیماریهای پوستی و تقویتکننده کودکان میباشد. در ضمن برای دردهای روماتیسمی، زخم معده، جمع شدن آب زیر پوست، ریزش مو و شکنندگی ناخنها نیز مفید است.
تذکر: اشخاصی که فقط از آرد ذرت در تغذیه استفاده میکنند، پس از مدتی دچار ناراحتی بَرَص میشوند زیرا ذرت فاقد ویتامین P میباشد. مبتلایان به واریس و سوءهاضمه باید از استفاده از ذرت خودداری کنند و سرخکرده آن نیز برای سرماخوردگی مضر میباشد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.