اوکالیپتوس گونههای مختلفی دارد که تقریباً همه گونهها در ایران میرویند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از اوکالیپتوس که برگ آن خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارد، اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Eucalytus globulus LABILL
نام فرانسوی: Eucalyptus
نام انگلیسی صمغ: Gum tree
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، اوکالیپتوس، شجره الکافور و آلگ است.
تیره گیاه: مورد Myrtaceae
نوع گیاه: درخت
مشخصات ظاهری گیاه: درختی است چند ساله به ارتفاع حدود ۲۰ متر، گاهی موارد بیشتر، با تنهای ضخیم و پوست تنه نقرهایرنگ میباشد. برگهای آن متقابل، افقی، بدون دمبرگ، بیضیشکل، دراز و رنگ برگها در آغاز سبز مایل به آبی ولی تدریجاً به رنگ سبز مایل به سفید در میآید. در ضمن در درختان مسن، وضع برگها کاملاً با برگهای ذکر شده متفاوت است. گلهای آن به رنگ سفید مایل به کرم بوده و میوهاش به صورت کپسول که شامل ۳ تا ۵ خانه میباشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن سرد و خشک است.
رویش جغرافیایی: بومی استرالیا بوده و بعداً به اروپا، آفریقا، آمریکا و آسیا انتقال یافته و کاشته شده است. در ایران نیز بیشتر در نواحی استانهای شمالی، مرکزی، خوزستان و فارس انتشار دارد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: اسانس، سینئول، پینن، رزین، روغن، تانن، مواد تلخ، صمغ و غیره در آن مشخص شده است.
بخش مورداستفاده: برگ
نحوه مصرف: در استعمال خارجی معمولاً به صورت دمکرده یا جوشانده مصرف دارد و بیشتر از بخور آن استفاده میکنند و به ندرت مصرف خوراکی دارد.
خواص درمانی: ضدعفونیکننده قوی مجاری تنفسی و بینی، رفعکننده التهاب بینی ناشی از سرماخوردگی، خارجکننده اخلاط سینه، ضد سرفه، ضد تب یونجه، مفید برای سرماخوردگی، کاهنده تورم غشایی مخاط گلو و برطرفکننده ترشحات گلو و بینی، نرمکننده سینه، برطرفکننده ترشحات میکروبی، ضد اسپاسم، مؤثر برای آنفلوانزا، دفعکننده اخلاط مسلولین، مفید برای برونشیت، کاهنده قند خون، ضد اسهال، ضد کرم، مسکن دردهای عضلانی، محرک، خوشبوکننده، ضدعفونیکننده مجاری ادراری و تنها ضدعفونیکننده هوا میباشد. در ضمن جویدن برگ خام آن، محکمکننده لثه است.
تذکر: زیادهروی در مصرف آن سبب التهاب کلیه، فشار بر سیستم عصبی و احتمالاً قطع تنفس میشود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.