نام علمی گیاه: Satureia hortensis
نام فرانسوی: Sarriette
نام انگلیسی: Savory
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، مرزه، صعترالبر، نَدع، ایشن و اوشن عنوان شده است.
تیره گیاه: نعناع Labiatae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری گیاه: گیاهی است علفی و یکساله به ارتفاع حدود ۳۰ سانتیمتر با ساقهای مستقیم، چهارگوش، به رنگ سبز تیره و منشعب به ساقههای متعدد. برگهای گیاه سبز خاکستری، متقابل، باریک، دراز، نوکتیز، نرم و پوشیده از تار و منحصراً دارای یک رگبرگ میباشند. گلهایش کوچک، سفید یا گلی رنگ و به وضع مجتمع در طول انشعابات قرار ساقه دارند.
مشخصات ظاهری تخم مرزه: دانههای آن کوچک، کروی، سیاه و روغنی بوده و دارای بوی تند میباشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی: در نواحی معتدل اغلب کشورها و در ایران به حالت خودرو و پرورشی روییده و کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه: تانن، رزین، موسیلاژ، بتا سیتروزول و اسید اورسولیک در آن مشخص شده است.
نحوه مصرف: معمولاً تخم مرزه را به صورت دمکرده استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
خواص درمانی: ضد نفخ، تقویتکننده معده، قاعدهآور،دفعکننده کرمهای معده و روده، دفعکننده کرم کدو، از بینبرنده زردی صورت، درمانکننده خارش پوست، ضد کهیر، ضد آلرژی، درمانکننده اگزما، رفعکننده تنگی نفس، دفعکننده سنگ مثانه، درمانکننده سخت ادرار کردن، درمانکننده درد سیاتیک، رفعکننده دردهای روماتیسمی، کاهنده درد نقرس، قطعکننده اسهال، تقویتکننده نیروی جنسی و رفعکننده دردهای رحم میباشد. همچنین برای کودکان مبتلا به راشیتیسم، افراد لاغر و زخمهایی که دیر جوش میخورند نیز مفید است.
تذکر: مصرف مرزه برای اشخاص مبتلا به بیماریهای ریوی و زنان باردار مضر است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.