درختان سپستان گونههای مختلفی دارند که حدود ۴ گونه از آنها خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که نسبت به دیگر گونهها از خواص درمانی بیشتری برخوردار میباشد، اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Corsia myax
نام فرانسوی: Prune Assyrienne
نام انگلیسی: Assyrian plum
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سپستان، اطباء الکلبه، دَبق،انبو، مخاطه و مخیط عنوان شده است.
تیره گیاه: گاوزبان Boraginaceae
نوع گیاه: درخت یا درختچه
مشخصات ظاهری: درختی است بالارونده به ارتفاع حدود ۸ متر، برگهای آن سبز چرمی، ضخیم، تخممرغی شکل یا مدور، کمی نوک باریک و منتهی به دمبرگی دراز، گلهای آن مجتمع، سفیدرنگ و دارای جام قیفی شکل میباشند. میوهاش شفت، لعابدار، به صورت خوشه، به ابعاد یک آلبالو و به رنگ زرد میباشد که پس از رسیدنِ کامل چروکیده شده، رنگ آن سیاه میشود و طعمی شیرین دارد در ضمن خوراکی نیز میباشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن نسبتاً معتدل و یا کمی سرد و تر است.
رویش جغرافیایی: اغلب در بعضی از کشورهای آسیایی خصوصاً پاکستان و در ایران بیشتر در استانهای سیستان بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: صمغ، قند، موسیلاژ و تانن در آن یافت شده است.
بخش مورد استفاده: میوه (سپستان)
نحوه مصرف: معمولاً به صورت دمکرده، جوشانده و یا خیسانده در آب جوش استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
خواص درمانی: خلطآور، مسکن سرفههای مقاوم، تقویتکننده و نرمکننده سینه، برطرفکننده درد سینه، بازکننده گرفتگی صدا، ضد تب، مفید برای گلودرد، قابض، ضد اسهال، ضد کرم معده، مقوی دستگاه گوارش، خنککننده، کاهنده فشار خون، مدر، رفعکننده انسداد مجاری ادراری، دفعکننده انگلها و مقوی نیروی جنسی میباشد. در ضمن برای التهاب پوست، بیماریهای مجاری ادراری و سوزش ادرار نیز مفید است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.