سیاهدانه دارای انواع مختلفی از جمله سیاهدانهی کاشتنی، سیاهدانهی وحشی و سیاهدانهی آسیایی میباشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به نوع کاشتنی سیاهدانه اشاره شده است.
نام علمی: Nigella sativa
نام فرانسوی: Nigelle cultivee
نام انگلیسی: Blck cumin
نامهای دیگر درخت به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سیاهدانه، سیاه تخمه، حب السودا، کمون اسود، شُونِیز و شُونوز نامیده شده است.
تیره گیاه: آلاله Ranunculaceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و یکساله به ارتفاع حدود ۵۰ سانتیمتر، گاهی موارد بیشتر و پوشیده از کرک و برگهای آن به رنگ سبز غباری و مرکب از تقسیمات باریک و نخی شکل با بریدگیهای عمیق میباشند. گلهای آن منفرد به رنگ آبی یا سفید شیری، گلبرگهای آن کوچک و دارای ۵ کاسبرگ هستند. میوهاش به شکل نیامی سبز یا قهوهایرنگ و محتوی تعدادی دانهی گرد زاویهدار یا سه وجهی، سیاهرنگ با مغزی سفید و مطبوع میباشد.
رویش جغرافیایی: در اغلب کشورها خصوصاً در سراسر اروپا و آسیا و در ایران نیز بیشتر در استانهای یزد، چهارمحال و بختیاری، فارس، همدان، خوزستان، خراسان رضوی و سیستان و بلوچستان کاشته و روییده میشود.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن خیلی گرم و خشک میباشد.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: اسانس، گلوکوزید سمّی ملانتین، مادهی تلخ و زرد نیژلین، ملانتیژنین، نیژلون، ساپونین، ویتامینهای D, C, A و غیره در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: دانه
نحوه مصرف: معمولاً به صورت پودر و دمکرده استفاده میکنند.
خواص درمانی: شیرافزا، تعدیلکننده سیستم ایمنی بدن، تقویتکننده عمومی بدن، ضد یرقان، محرک نیروی جنسی، تمیزکننده خون، جلوگیریکننده از لخته شدن خون در رگها، کاهنده قند خون، بازکننده قاعدگی، ضد التهاب، تقویتکننده زنان پس از وضع حمل، مفید برای بیماریهای نزلهای، هضمکننده غذا، تحریککننده مخاط دهان، ضدعفونیکننده، ادرارآور، برطرفکننده یبوست، از بین برنده رطوبت بدن، بادشکن، ضد اسپاسم، دفعکننده انواع کرمها، متسعکننده مجاری تنفسی، افزاینده رشد موها، ضد تشنج، ضد سرفه و تسکیندهنده درد بیضه و آلت کودکان میباشد. در ضمن برای شکمدرد، مسمومیت و تهوع نیز مفید است. در استعمال خارجی، پودر سیاهدانه به اضافه عسل به صورت ضماد مفید برای رفع ترک پوست، ککمک و جوشهای پوستی میباشد.
تذکر: زیادهروی در مصرف سیاهدانه برای خانمهای باردار ممنوع و برای کلیهها مضر است و در افراد گرممزاج باعث ورم، درد و گرفتگی گلو میشود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.