گل همیشه بهار گونههای مختلفی دارد. بعضی از گونهها، زینتی و بعضی دیگر خواص دارویی داشته و در طب سنتی نیز کاربرد دارند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونهی دارویی گل همیشه بهار که نسبت به دیگر گونهها معروفتر و مرغوبتر میباشد اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Calendula officinalis
نام فرانسوی: Souci des jardins
نام انگلیسی: Pot margold
نامهای دیگر آن در کتب طب سنتی، همیشه بهار، اقحوان اصفر، قرقهان، قوقحان و زبیده عنوان شده است.
تیره گیاه: کاسنی Compositae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و یک ساله با ساقهای منشعب و فشرده به ارتفاع حدود ۵۰ سانتیمتر، برگهای پایینی آن ساده، قاشقی شکل، خمیده و پوشیده از کرکهای خشن و برگهای بالایی گیاه، نیزهای شکل و سبز مایل به قهوهای میباشند. در انتهای ساقه و ساقههای منشعب، گلدهنده بوده و گلهای آن به صورت کاپیتولهای درشت هستند و دارای دو نوع گل میباشند؛ یکی لولهای و دیگری زبانهای به رنگ زردِ مایل به نارنجی که صبحها شکفته و بعدازظهرها جمع میشوند.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن معتدل یا سرد و خشک است.
رویش جغرافیایی: اغلب در نواحی معتدل کشورهای اروپایی و در ایران بیشتر در استانهای شمالی و قزوین انتشار داشته و به صورت پرورشی نیز کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: نوعی مادهی تلخ، اسیدهای آلی، رزین، مادهی کالاندولین، صمغ، لعاب، آلبومین، اینولین، اسانس، یک ساپونین و یک مادهی رنگی زرد در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: گل. در ضمن برگهای گیاه نیز خواص دارویی دارند.
نحوه مصرف: به طور معمول به صورت دمکرده، جوشانده، تنطور، کمپرس، دهانشویه و یا پودر استفاده میکنند و در طب سنتی برای درمان بیماریها، نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند. در ضمن گل همیشه بهار در تهیه فرآوردههای دارویی مخصوصاً تهیه کرمها، لوسیونها، مایعات شستشو و غیره نیز به کار میرود.
خواص درمانی: معرق قوی، تصفیهکننده خون، نیرودهنده، ضد تشنج، برطرفکننده اختلالات کبدی، تحلیلبرنده تورم غدهی پروستات، صفرابر، کاهنده فشار خون به علت اتساع عروق سطحی، کاهنده کلسترول، ضد التهاب، ضد اسپاسم، برطرفکننده ترشحات مهبلی، ضد حساسیت، حاوی آنتیبیوتیک، ضد خونریزی و مسکن دردهای عمومی میباشد. در ضمن برای زخم معده و دستگاه گوارش، جوشهای صورت (دانههای غرور)، کورک، پینه بستن دست یا پا، میخچه و زگیل، بواسیر و اگزمای مقعد نیز مفید است. اثر قاعدهآور گل همیشه بهار مخصوصاً در مبتلایان به ضعف اعصاب و کمخونی، قطعی است. مصرف آن به طوری که یک هفته قبل از موقع قاعدگی انجام گیرد، باعث باز شدن قاعدگی در زمان صحیح در مبتلایان به اختلالات قاعدگی میشود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.