برگ انبه

نام علمی: Mangifera indiaca

نام فرانسوی: Mangue

نام انگلیسی: Mango

تیره گیاه: پسته Anacardiaceae

نوع گیاه: درخت

مشخصات ظاهری: درختی است پر شاخه به ارتفاع حدود ۱۰ متر، گاهی موارد بیشتر، با تاجی بزرگ و فشرده، برگ‌های آن سبز تیره، چرمی‌شکل، ساده و سرنیزه‌ای. گل‌های آن به صورت خوشه‌ای، کوچک، قرمزرنگ یا مایل به سفید صورتی می‌باشد. میوه‌اش گوشتی، بیضوی، ابتدا سبز و پس از رسیدن زردرنگ می‌شود. در میوه، یک هسته بزرگ، سخت و چوبی وجود دارد که با گوشت میوه احاطه شده است.

طبیعت میوه: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی: در اغلب مناطق گرم و مرطوب کشورها، خصوصاً در هند، مالزی و مالت کاشته می‌شود. در ایران نیز در استان‌های هرمزگان و سیستان و بلوچستان به صورت پرورشی کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در انبه: مانگی‌فرین، مانگین، رنگ زردی به نام پیوری، بنزوئیک اسید، سیتریک اسید، تانن، آب، هیدرات‌های کربن، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، ویتامین A، تیامین، رایبوفلاوین، نیاسین و ویتامین C در آن مشخص شده است.

بخش مورد استفاده: گوشت میوه. در ضمن هسته میوه، پوست درخت و برگ نیز خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف: گوشت میوه رسیده مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی نیز کاربرد دارد. در طب سنتی، پوست و برگ درخت را به صورت دم‌کرده یا جوشانده و هسته میوه را به صورت پودر استفاده می‌کنند. در ضمن پوست میوه مصرف خوراکی ندارد.

خواص درمانی انبه: برطرف‌کننده عطش، تسهیل‌کننده جریان خون، تقویت‌کننده نیروی جنسی، خرد و خارج‌کننده سنگ‌های کلیه و مثانه، مفید برای دستگاه تنفسی، مری، معده، روده و کلیه‌ها، درخشان‌کننده رنگ چهره، قابض، برطرف‌کننده سستی و کسالت، دفع‌کننده اخلاط، کاهنده ورم پا، برطرف‌کننده لکه‌های پوستی، تقویت‌کننده عمومی بدن، محافظت‌کننده در مقابل گرفتگی رگ‌ها و بیماری‌های قلبی در افراد دیابتی، کاهنده کلسترول بد خون، تقویت‌کننده قلب و عروق، افزاینده بینایی و اشتهاآور است. در ضمن برای بزرگی طحال، اگزما، پسوریازیس، کک مک، سردرد، آرتروز، ورم مفاصل، سرفه و تنگی نفس نیز مفید است. مغز هسته انبه برای آسم، تهوع، سرفه‌های سخت، بواسیر خونی، انگل‌های روده‌ای، اسهال، ترشحات رحمی و نارسایی‌های هضمی با منشأ صفرا که با عوارضی نظیر تلخی دهان همراه است مفید و از سیلان جریان زیاد اسپرم و سرعت انزال جلوگیری می‌نماید.

ارزش غذایی برگ های انبه: برگ های انبه غنی از ویتامین های c , b و a هستند . آن ها همچنین غنی از فلاونوئیدها و فنول می باشند، که خواص آنتی اکسیدانی را به برگ ها می دهند.

خواص درمانی برگ انبه:

تنظیم بیماری دیابت: برگ های لطیف انبه حاوی تانن و آنتوسیانین است که به درمان دیابت در مراحل اولیه موثر است. علاوه بر این , به درمان دیابت و رتینوپاتی دیابتی نیز کمک می کند . این برگ ها حاوی یک ترکیب بنام عصاره اتیل استات و عصاره اتیل استات هستند که سنتز گلیکوژن را تحریک می کند . برگ ها می توانند به صورت پودر شده یا خیس شده مصرف شوند .برای کم کردن علائم دیابت , برگ ها را در آب بیندازید و سپس بیرون آورید و آب را بنوشید. از این برگ ها می توان برای درمان هیپرگلیسمی نیز استفاده کرد.

کاهش فشار خون و خطر فشار خون: برگ های انبه باعث کاهش فشار خون می شوند و به این معنی است که می توانند به فشار خون پایین برای تقویت رگ های خونی و درمان مشکلات رگ های واریسی کمک کنند . انبه می تواند به درمان فشار خون کمک کند . رگ های خونی شکننده را تقویت می کنند که می توانند باعث ایجاد فشار خون شوند .

حل کردن سنگ های کیسه صفرا و کلیه: برگ های انبه به انحلال سنگ های صفراوی و کلیوی کمک می کنند. برگ های انبه را در سایه خشک کنید و آن را پودر کنید . پودر را با آب مخلوط کنید و بگذارید یک شب بمانند . این مخلوط را روزانه بنوشید تا سنگ های کلیه تان را حل کنید .

درمان بی قراری: متاسفانه اضطراب یکی از شایع ترین مشکلاتی است که بر جوانان تاثیر می گذارد . اضطراب باعث بی قراری می شود که برای همه آزار دهنده است. برگ های انبه بی قراری را درمان می کند. نوشیدن ۲-۳ فنجان چای برگ انبه باعث کاهش بیقراری می شود.

خاصیت ضد التهابی: بسیاری از خواص بالقوه برگ انبه ناشی از خواص ضد التهابی مانگیفرین است. درست است که التهاب بخشی از پاسخ طبیعی سیستم ایمنی بدن است اما التهاب مزمن می تواند خطر ابتلا به بیماری های مختلف را افزایش دهد. مطالعات حیوانی نشان داده اند که خاصیت ضد التهابی برگ انبه حتی می تواند از مغز در برابر بیماری هایی مانند آلزایمر یا پارکینسون محافظت کند. در یک مطالعه، مشخص شد که خوراندن عصاره برگ انبه به موش های به میزان ۲٫۳ میلی گرم به ازای هر پوند از وزن بدن (۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) به مقابله با نشانگرهای اکسیداتیو و التهابی مصنوعی مغز کمک می کند.

لاغری و چربی سوزی:  عصاره برگ انبه ممکن است با دخالت در متابولیسم چربی، به کنترل چاقی، دیابت و سندرم متابولیک کمک کند. مطالعات متعدد حیوانی نشان داده اند که عصاره برگ انبه باعث تجمع چربی در سلول های بافتی می شود. یک مطالعه دیگر که بر روی موش ها انجام شد نیز نشان داد سلول هایی که تحت درمان با عصاره برگ انبه قرار دارند، دارای سطوح کمتری از رسوب چربی و سطوح بالاتری از آدیپونکتین در بدن هستند. آدیپونکتین یک پروتئین سیگنالینگ سلولی است که در متابولیسم چربی و تنظیم قند در بدن شما نقش دارد. سطوح بالای این ماده در بدن ممکن است از شما در برابر چاقی و بیماری های مزمن ناشی از چاقی محافظت کند. در مطالعه ای که بر روی موش های چاق انجام شد، موش هایی که علاوه بر رژیم غذایی پرچرب از چای برگ انبه تغذیه می کردند، چربی شکمی کمتری نسبت به موش هایی داشتند که فقط رژیم غذایی پرچرب دارند. یک مطالعه ۱۲ هفته ای که بر روی ۹۷ بزرگسال مبتلا به اضافه وزن انجام شد نشان داد آنهایی که روزانه ۱۵۰ میلی گرم مانفیفرین مصرف کرده اند، میزان چربی کمتری در خون داشتند و از نظر مقاومت به انسولین نسبت به کسانی که دارونما مصرف می کردند، به طور قابل توجهی از نظر شاخص انسولین بهتر بودند.

خاصیت ضد سرطان: بررسی های متعدد نشان داده اند که مانگیفرین موجود در برگ انبه ممکن است دارای پتانسیل ضد سرطان باشد. زیرا این ترکیب با استرس اکسیداتیو و التهاب مبارزه می کند. مطالعات آزمایشگاهی اثرات ویژه این ترکیب را بر روی سرطان خون، ریه، مغز، پستان، دهانه رحم و پروستات نشان داده اند. علاوه بر این، پوست انبه به دلیل حضور ترکیبی به نام لیگنان ها (نوع دیگری از پلی فنول است که دارای خاصیت ضد سرطانی قوی می باشد) خاصیت ضد سرطانی دارد. به خاطر داشته باشید که این نتایج مقدماتی هستند و نباید به برگ انبه به عنوان یک درمان قطعی برای سرطان نگاه کنید.

زخم معده: در گذشته از برگ انبه و سایر قسمت های این گیاه برای کمک به درمان زخم معده و سایر بیماری های گوارشی استفاده می شد. یک مطالعه که بر روی جوندگان انجام شد نشان داد که مصرف عصاره برگ انبه به میزان ۱۱۳ الی ۴۵۴ میلی گرم به ازای هر پوند (۲۵۰ الی ۱۰۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) از وزن بدن باعث کاهش تعداد ضایعات معده می شود. یکی دیگر از مطالعات حیوانی نیز نتایج مشابه ای را نشان داد. یافته های این تحقیق نشان داده است که مانگیفرین به طور قابل توجهی آسیب های گوارشی را بهبود می بخشد.۲

درمان مشکلات تنفسی: برگ انبه برای تمام انواع مشکلات تنفسی مناسب می‌باشد. برگ این درخت بیشتر برای افراد مبتلا به سرماخوردگی، برونشیت و آسم مفید است. بدین منظور کافیست چند برگ انبه را در آب بجوشانید و وقتی سرد شد، با کمی عسل میل کنید. نوشیدن این جوشانده به درمان سرفه و گرفتگی صدا کمک می‌کند.

درمان اسهال خونی: برگ انبه به درمان اسهال خونی کمک می‌کند. طریقه مصرف برگ انبه برای درمان اسهال خونی به این صورت است که ابتدا برگ‌های انبه را در سایه خشک و پودر کنید و روزی دو سه بار با آب مصرف کنید تا اسهال‌تان بند بیاید.

گوش درد: گوش‌درد می‌تواند تا حدودی دردناک و آزاردهنده باشد. انجام درمان گیاهی گوش درد در خانه با برگ انبه باعث تسکین درد آن می‌شود. مصرف یک قاشق چای‌خوری آب گرفته شده از برگ‌های انبه مانند یک قطره گوش و داروی مسکن عمل می‌کند. توجه داشته باشید قبل از مصرف، حتماً آب گرفته شده از برگ‌ها را کمی گرم کنید.

التیام سوختگی: یکی دیگر از خواص برگ درخت انبه ، التیام سوختگی است. ساده‌ترین روش درمانی برای التیام سوختگی‌های دردناک، مالیدن خاکستر برگ انبه روی محل زخم می‌باشد. انجام این کار باعث تسکین پوست و کاهش درد آن می‌شود.

بند آوردن سکسکه: اگر دچار سکسکه‌های مکرر یا سایر ناراحتی های گلو هستید، برگ انبه می‌تواند یک درمان خانگی عالی برای شما باشد. طریقه مصرف برگ انبه برای بند آوردن سکسکه، سوزاندن چند برگ انبه و استنشاق دود آن‌ها است. انجام این کار به درمان سکسکه و ناراحتی‌های گلو کمک می‌کند.

تذکر: مصرف انبه موجب اختلال در متابولیسم وارفارین (یک داروی ضد انعقادی) گردیده و این گروه از بیماران باید از مصرف آن خودداری کنند. زیاده‌روی در مصرف انبه سبب سوءهاضمه، ناراحتی‌های چشمی، ناراحتی‌های کبدی و فساد خون می‌شود. در ضمن انبه برای اشخاص گرم‌مزاج، بلغمی‌ها و سودایی‌ها مضر است.

منابع و مآخذ:

• گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
• معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
• شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
• مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
• شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
• خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
• از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
• آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
• اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
• گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
• سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
• اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
• فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
• گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
• خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
• فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
• طب الصمصام (صانعی، صمصام)
• گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
• دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
• گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
• گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)