شقایق گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از شقایق که مخدر بوده و خواص دارویی نیز دارد اشاره شده است.
نام علمی گیاه: Papaver rhoeas
نام فرانسوی: Coquelicot
نام انگلیسی: Red Poppy
نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شقایق، شقایق سرخ، خشخاش منثور و خشخاش‌بری عنوان شده است.
تیره گیاه: خشخاش Papaveraceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و یک‌ساله با ساقه‌ای به ارتفاع حدود ۸۰ سانتی‌متر، گاهی موارد بیشتر، برگ‌های آن کرک‌دار و پهنک برگ‌ها منقسم به تقسیمات عمیق دندانه‌دار بخصوص در قسمت انتهایی ساقه است. در انتهای ساقه، گل‌دهنده و گل‌های آن درشت و سرخ‌رنگ هستند که در ته جام اغلب گل‌ها، لکه سیاهی رؤیت می‌شود. میوه‌اش شبیه به خشخاش مزروع (گرز گیاه تریاک) ولی در ابعاد کوچک‌تر و محتوی دانه‌ای سیاه‌رنگ است.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن خیلی سرد و خشک می‌باشد.
رویش جغرافیایی: در اغلب نواحی معتدل آسیا، اروپا و شمال غرب آفریقا انتشار دارد. در ایران نیز بیشتر در استان‌های حاشیه دریای خزر، آذربایجان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، کرمان و فارس یافت می‌شود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: مواد روئدین، مورفین، پارامورفین و نارکوتین و در ضمن دو ماده‌ی رنگی، لعاب، قند، صمغ، روژنین، اسیدرآدیک و اسید پاپاوریک نیز در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورداستفاده: گل. در ضمن میوه (گرز گیاه)، برگ و ریشه‌ی گیاه نیز خواص دارویی دارند. گرز گیاه را چنانچه خراش داده یا تیغ بزنند، شیرابه‌ای از آن خارج می‌شود که مخدر است و خواص دارویی دارد.
نحوه مصرف: معمولاً گل شقایق را به صورت دم‌کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند.
خواص درمانی: مسکن و مخدر ضعیف، خواب‌آور، آرام‌بخش، مسکن سرفه‌های مقاوم، خلط‌آور، ضد سیاه‌سرفه، تب‌بر، تسکین‌دهنده دردهای سیاتیک، ضد یرقان، نرم‌کننده سینه، ضد تنگی نفس، نرم‌کننده، ضد التهاب، کاهنده ورم‌ها، ضد برونشیت، معرق در ذات الجنب و ضد تب‌های دانه‌ای می‌باشد. در ضمن برای نزله‌های ششی، آنژین‌ها، بیماری‌های سینه، زکام، گلودرد و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی، جوشانده گل شقایق به صورت غرغره، التیام‌بخش ناراحتی‌های مخاط دهان می‌باشد.
نکته: شقایق در جامعه گیاهی به عنوان تریاک بی‌زیان معروف است؛ به دلیل اینکه آلکالوئیدهای سمّی در آن وجود ندارد.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولی‌الله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنی‌های شفابخش و مضرات آن‌ها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئه‌ورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزه‌گر (دکتر خوش‌بین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجت‌الله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوه‌ها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلان‌آبادی، سعید / دکتر اصلان‌آبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسین‌پناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضی‌زاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمی‌نیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آن‌ها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.