نام علمی: Descurainia Sophia webb
نام فرانسوی: Semence de velar
نام انگلیسی: London rocket
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، خاکشی، خاکشیر، بذر الخمخم، بزر الخمخم، خبه و شفتره نامیده شده است.
تیره گیاه: شببو Cruciferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است یک الی دوساله به ارتفاع حدود یک متر با ساقهای منشعب در قسمت انتهایی، قسمت پایین گیاه کرکدار و قسمت بالای آن بدون کرک است. برگهای آن دارای بریدگی و نخیشکل، گلهای آن به رنگ زرد روشن و میوهاش خورجین و باریک به وضع قائم بر روی ساقه ظاهر میشود که در آن تعدادی دانهی ریز وجود دارد. دانهها (خاکشیر) در دو رنگ است یکی مایل به قرمز و طعم آن کمی تلخ و دیگری به رنگ قرمز تیره میباشد.
رویش جغرافیایی: در اغلب کشورها و در ایران به صورت خودرو انتشار دارد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن گرم و تر است.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در دانه خاکشیر: روغن چرب، اسانس روغنی، مواد بنزیل، آلیل، آلکالوئید فرار، ایزوسیانات، ویتامین C و موسیلاژ در آن مشخص شده است. در دانه خاکشیر از نظر ارزش غذایی فقط پروتئین و چربی وجود دارد و تقریباً فاقد عناصر مغذی میباشد.
بخش مورد استفاده: دانه (خاکشیر)
نحوه مصرف: معمولاً خاکشیر را به صورت خیسانده در آب استفاده میکنند و روشهای مصرف مختلف دیگری نیز دارد.
خواص درمانی: برطرفکننده یبوست، خنککننده، ضد التهاب کلیه، تببر، نرمکننده سینه، دفعکننده کرم معده، خارجکننده اخلاط سینه و ریه، ضد کهیر و التهابات پوستی، برطرفکننده گرفتگی صدا و آواز، اشتهاآور، التیامبخش زخمها، ضد استسقا، مقوی معده و آسانکننده هضم غذا، کاهنده ورم دستگاه تناسلی، برطرفکننده ترشحات زنانگی، خارجکننده سنگ کلیه، صفرابر، تحلیلبرنده ورم بیضهها، ضد اسهال، آرامکننده حرکات دودی رودهها، تمیزکننده معده، تصفیهکننده خون و رفعکننده عفونت رودهها میباشد. در ضمن برای رفع جوشهای صورت، خارش بدن، تنبلی رودهها، لکههای پوستی، سرخک و مخملک نیز مفید است. در استعمال خارجی، دود حاصل از سوختن خاکشیر تسکیندهنده درد گوش و بخور خاکشیر سبب رفع سنگینی گوش میشود. خاکشیر به صورت ضماد تحلیل برنده ورم پستان، ورم بناگوش و نقرس است. خاکشیر در معده حل نمیشود و بدون تغییر شکل از بدن دفع میشود و فقط عمل مکانیکی آن باعث تحریک عمل رودهها و لینت مزاج میشود.
تذکر: خاکشیر را نباید آسیاب کرد زیرا مواد سمّی موجود در آن خارج شده و زیانآور است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.