نام علمی گیاه: Cuminum cyminum
نام فرانسوی: Cumin
نام انگلیسی: Cumin
نامهای دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، زیره سبز، سنوت و کمون عنوان شده است.
تیره گیاه: جعفری Umbelliferae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری: گیاهی است علفی و یکساله به ارتفاع حدود ۶۰ سانتیمتر و دارای ریشهای دراز، باریک و سفیدرنگ و ساقه گیاه عمودی، منشعب و تقسیمشده به صورت دوتایی میباشد. برگهای آن سبزرنگ، متناوب، ظریف، منقسم به بریدگیهای بسیار نازک و نواری شکل هستند. در انتهای ساقهی اصلی، گلدهنده، گلهای آن کوچک، به صورت مجتمع و رنگ گلها سفید، گاهی موارد صورتی یا ارغوانی میباشد. میوهاش (زیره سبز) فندقه، بیضوی کشیده، در دو انتها باریک، معطر، رنگ میوه قهوهای متمایل به سبز و طول آن حدود ۵ میلیمتر است.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی، طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.
رویش جغرافیایی: در اغلب نقاط کشورها از جمله مصر و در ایران در برخی از نواحی استانهای خراسان، تهران، سمنان، یزد و اصفهان کاشته میشود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن: رزین، تانن، روغن ثابت، اسانس شامل سیمن، فلاندرن، کومینول و تعدادی ترپن، کومین، کومینول، پروتئین، پاراسیمول، اوژنول، موسیلاژ و غیره در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده: میوه (زیره سبز). در ضمن ریشه گیاه نیز خواص دارویی دارد.
نحوه مصرف: به طور معمول زیرهی سبز را به صورت دمکرده استفاده میکنند و در صنایع غذایی به عنوان ادویه کاربرد فراوان دارد. همچنین در دارویی و آرایشی و بهداشتی نیز استفاده میشود و در طب سنتی برای درمان بیماریها، مقدار و نحوه مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز میکند.
خواص درمانی: تقویتکننده معده و کبد، اشتهاآور، تصفیهکننده خون، رفعکننده سوءهاضمه، بادشکن، ضدعفونیکننده قوی، قطعکننده ترشحات زنانه مربوط به قاعدگی، ضد نزلههای حاد و مزمن برونشها، برطرفکننده رطوبت معده، معرق، کاهنده اسپرم، مسکن دردهای کلیه و مثانه، آرامبخش و ضد تشنج، خارجکننده گازهای معده، تحلیلبرنده ورم بیضه، دارای خواص هورمونی، خارجکننده سنگ کلیه و مثانه، قبضکننده، ضد اسپاسم، شیرافزا، افزاینده میل جنسی زنان، بازکننده قاعدگی، تنظیمکننده عادت ماهیانه، ادرارآور و گشادکننده مجاری ادراری میباشد. در ضمن برای قطرهقطره ادرار کردن، بهسختی ادرار کردن، صرع، بلع هوا همراه با غذا و ورم زیر پلک چشم نیز مفید است. در استعمال خارجی، گذاشتن ضماد زیره سبز بر روی پستان در موارد جمع شدن شیر در آن مؤثر میباشد.
تذکر: مقدار مصرف مجاز پودر زیرهی سبز ۲ گرم در روز میباشد و زیادهروی در مصرف آن برای ریه و کلیهها مضر است.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.