عصارهی برگ گیاهی است که به فارسی صبرزرد، چادُروا و در کتب طب سنتی، صِبر، صبارا و صبر سقوطری نامیده شده است.
مشخصات ظاهری صبرزرد: شیرابهی سفت شدهای است که از برگ گوشتدار انواع متنوعی از آلوئهها به دست میآید و به صورت تودههای بیشکل و نامنظم یا به صورت ورقهای نازک و شفاف و بعضی دیگر کدر و جگری رنگ میباشد. بهترین نوع آن تلخ، زعفرانی رنگ یا قرمز یاقوتی، صاف، براق، ترد و در حین شکستن ریزریز میشود. صبرزرد را به روشهای گوناگونی به دست میآورند.
روشهای غیر صنعتی و سنتی تهیه صبرزرد: برگ آلوئهورا را به صورت قطعات کوچکی در سبدی که از سیمهای آهنی ساخته شده ریخته سپس سبد را در دیگ آب جوش قرار داده پس از ۱۰ دقیقه سبد را از آب جوش خارج میکنند. باید این عمل را چند بار با قطعات برگهای جدید تکرار کرد تا آب جوش غلظت قابل ملاحظهای پیدا کرده و رنگ آن نیز تیره شود سپس دیگ آب جوش را مدتی به حال خود باقی گذاشته تا قسمت مورد استفاده آن از ناخالصیها جدا شود و در دو سطح مختلف قرار گیرد بعداً به روش کج کردن دیگ، شیره را از ناخالصیها جدا میسازند. شیره حاصله را به دو روش یکی به وسیله نور خورشید و دیگری با گرمای مستقیم غلیظ میکنند. شیره تهیه شده را در سینی یا ظرفهای مسی ریخته در برابر نور خورشید قرار میدهند پس از چندین روز رطوبت خود را از دست داده و سفت میشود. روش دیگر شیره به دست آمده را در ظرفی مسی ریخته و روی حرارت مستقیم قرار داده و مرتب آن را هم میزنند موقعی که حالت سفتی گرفت از روی گرمای مستقیم برداشته و در مجاورت نور خورشید قرار داده دو الی سه روز که گذشت سفت شده و قابل استفاده میباشد.
طبیعت: طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در صبرزرد: موادی از مشتقات آنتراکینون مانند امودین و کریزوفانیک اسید در آن مشخص شده است.
نحوه مصرف: طبق دستور پزشک
خواص درمانی: خارج کننده اخلاط مختلف از بدن و افزاینده ترشح صفرا، ملین قوی و مسهل، پاک کننده رودهها و تحریک کننده اعمال روده، تحلیل برنده ورمها و ضد میکروب، برطرف کننده انسداد کبدی و کاهنده قند خون، ضد کرم و خارج کننده سایر انگلهای گوارشی، مقوی معده و کبد و ضد سرفه، تصفیه کننده خون و بازکننده قاعدگی، صاف کننده سینه و ضد نفخ میباشد. در ضمن برای روماتیسم، درد سینه، سوء هاضمه ناشی از ضعف عمل دستگاه گوارش و زردی نیز مفید است. مصرف صبرزرد به مقدار کم محلل، مقوی، تقویت کننده دستگاه هضم و مخاط روده را تحریک میکند و از توقف مواد در روده جلوگیری به عمل میآورد. در استعمال خارجی نیز التیامبخش زخمها و ضد آفتاب سوختگی میباشد.
تذکر: استفاده از صبرزرد برای اشخاصی که دچار انسداد روده، بیماری کرون، کولیت اولسره، آپاندیسیت، درد شکم با علت نامشخص، خانمهای باردار، کودکان کمتر از ۱۲ سال، در موارد خونریزی در فواصل قاعدگی، حالاتی از بیماری که خون در ادرار ظاهر میشود و برای مبتلایان به بواسیر ممنوع است. به طور کلی مصرف داخلی آن خطرناک و در صورت لزوم باید با نظر پزشک مصرف شود.
منابع و مآخذ:
- گیاهان دارویی (دکتر زرگری، علی)
- معارف گیاهی (میرحیدر، حسین)
- شناخت گیاهان دارویی و معطر ایران (دکتر مظفریان، ولیالله)
- مرجع کامل گیاهان دارویی و معطر (مهندس فرزاد، محمدعلی)
- شفا (دکتر رجحان، محمدصادق)
- خوردنیهای شفابخش و مضرات آنها (نعیمی، محمدحسن)
- از سیر تا پیاز (دکتر پورعبدالله، عبدالله)
- آلوئهورا گیاه هزار درمان (مهندس موسوی، فخرالسادات / استکی، معصومه)
- اسرار گیاهان دارویی (حاجی شریفی، احمد)
- گیاهان معجزهگر (دکتر خوشبین، سهراب)
- سیاهدانه، دانه شفابخش (نویمایر، یوزف)
- اطلس مصور گیاهان دارویی (کیانی، کاظم)
- فرهنگ جامع کلینیکی گیاهان دارویی (دکتر اکبرزاده پاشا، حجتالله)
- گزیده گیاهان دارویی (دکتر صمصام شریعت، سید هادی)
- خواص طبیعی میوهها و سبزیجات (دکتر آذر، ماهیار / دکتر اصلانآبادی، سعید / دکتر اصلانآبادی، ناصر / دکتر امام، مهدی / دکتر پادراد، سوزان / دکتر حسینپناه، رامین / دکتر ساداتیان، سید اصغر / خلاصی، مرجان / دکتر علویان، سید موید / دکتر فلسفی، حمیده / دکتر قاضیزاده، شیرین / دکتر لسان پزشکی، محبوب / دکتر هاشمی، سونیا)
- فرهنگ مصور گیاهان دارویی (رحیمینیا، مصطفی)
- طب الصمصام (صانعی، صمصام)
- گیاهان دارویی شاخص در پزشکی و صنایع (دکتر قاسمی دهکردی، نصرالله)
- دایره المعارف گیاهان دارویی (دکتر کرمعلی، جواد)
- گیاهان دارویی (ولاگ، ژان / استودولا، ژیری)
- گیاهان دارویی و نحوه و کاربرد آنها (استاد خسروی، سید مهدی)
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.